Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety, który wymaga regularnej kontroli stanu zdrowia zarówno przyszłej mamy, jak i rozwijającego się dziecka. Badania prenatalne mają kluczowe znaczenie dla monitorowania prawidłowego przebiegu ciąży oraz wykrywania ewentualnych problemów zdrowotnych na wczesnym etapie. W tym artykule przedstawiamy kalendarz badań, które należy wykonać od momentu potwierdzenia ciąży aż do porodu.
I trymestr (1-13 tydzień)
W pierwszym trymestrze kobieta zazwyczaj dowiaduje się o ciąży i rozpoczyna pierwsze badania. Na tym etapie ważne jest potwierdzenie ciąży oraz ocena ogólnego stanu zdrowia przyszłej mamy.
- Pierwsza wizyta u ginekologa – podczas której lekarz potwierdza ciążę i określa przybliżony termin porodu.
- Badania krwi i moczu – to podstawowe badania, które obejmują ocenę morfologii krwi, grupy krwi, poziomu glukozy, funkcjonowania nerek oraz obecności infekcji (m.in. wirusowe zapalenie wątroby typu B, HIV, kiła). Badanie moczu służy ocenie funkcji nerek i wykryciu ewentualnych infekcji.
- USG (pierwsze badanie prenatalne) – zazwyczaj wykonywane między 11 a 14 tygodniem ciąży. Umożliwia ocenę rozwoju płodu, wykrycie ciąży mnogiej oraz pomiar przezierności karkowej, co może być wskazówką dla oceny ryzyka wad genetycznych.
- Test PAPP-A – to nieinwazyjne badanie krwi, które ocenia poziom białek i hormonów produkowanych przez łożysko. Pomaga ocenić ryzyko wystąpienia wad chromosomalnych, takich jak zespół Downa.
II trymestr (14-27 tydzień)
W drugim trymestrze płód intensywnie się rozwija, a matka może już odczuwać pierwsze ruchy dziecka. To okres, w którym przeprowadzane są ważne badania diagnostyczne.
- USG połówkowe (między 18 a 22 tygodniem) – jedno z najważniejszych badań w ciąży. Umożliwia szczegółową ocenę budowy anatomicznej płodu, jego narządów oraz ewentualnych wad wrodzonych.
- Badanie glukozy (test obciążenia glukozą) – wykonywane zazwyczaj między 24 a 28 tygodniem ciąży. Służy do wykrycia cukrzycy ciążowej, która może mieć wpływ na zdrowie matki i dziecka.
- Badania krwi i moczu – w drugim trymestrze zaleca się ponowne wykonanie badań krwi i moczu, aby kontrolować ogólny stan zdrowia matki, poziom hemoglobiny oraz funkcje nerek.
III trymestr (28-40 tydzień)
Trzeci trymestr to czas przygotowań do porodu. W tym okresie szczególnie ważne jest monitorowanie wzrostu płodu oraz zdrowia przyszłej mamy, aby w razie potrzeby podjąć odpowiednie działania.
- USG (ocena wzrostu i położenia płodu) – zwykle wykonywane między 30 a 32 tygodniem ciąży, aby ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Badanie to również pozwala na określenie położenia płodu przed porodem.
- Badanie KTG (kardiotokografia) – przeprowadzane w ostatnich tygodniach ciąży, szczególnie po 37 tygodniu. Służy monitorowaniu pracy serca płodu oraz skurczów macicy, co pozwala ocenić, czy dziecko dobrze się rozwija i przygotowuje do porodu.
- Badanie GBS (na obecność paciorkowców grupy B) – wykonywane w 35-37 tygodniu ciąży. Paciorkowce mogą powodować infekcje u noworodka, dlatego w przypadku pozytywnego wyniku matka otrzymuje antybiotyki podczas porodu.
Badania prenatalne są kluczowym elementem opieki zdrowotnej w ciąży. Regularne wizyty u ginekologa oraz odpowiednio dobrane badania pozwalają monitorować zdrowie matki i rozwój dziecka, a także reagować na wszelkie nieprawidłowości na wczesnym etapie. Przestrzeganie kalendarza badań prenatalnych zwiększa szansę na prawidłowy przebieg ciąży oraz bezpieczny poród.